برای پاسخ دادن به این سوال که تفاوت PhD با DBA چیست؟ ، باید به بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های دوره دکتری تخصصی (PhD) و دکتری حرفه‌ای کسب و کار (DBA) پرداخت.
دوره DBA تفاوت‌های زیادی با دوره PhD دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به تفاوت میان شرکت کنندگان، رویکرد آموزشی و همچنین اهداف هر یک از این دوره‌ها اشاره کرد.
در ادامه ضمن بیان تفاوت‌ها و شباهت‌های دوره‌های PhD و DBA به تفصیل توضیح خواهیم داد که هر یک از این دوره‌ها برای چه مقاصدی طراحی شده‌اند و نیازهای چه گروه‌هایی از جامعه را برآورده خواهند ساخت. در ادامه خواهید خواند:

• دوره آموزشی DBA چیست ؟
• دوره آموزشی PhD چیست؟
• تفاوت PhD با DBA چیست؟
• آیا DBA همان PhD است ؟
• سوالات متداول دوره DBA

دوره آموزشی DBA چیست ؟

گواهی نامه دکتری حرفه ای کسب و کار (Doctorate Of Business Administration) یک گواهی نامه است که به طور خاص بر رویه‌های کاربردی تجارت و کسب و کار تمرکز دارد.
بدون شک مدیران و صاحبان کسب و کار به عنوان سکان داران سازمان‌ها و شرکت‌های زیر دست خود، برای سربلند بیرون آمدن از چالش‌های پیش رو و فائق آمدن بر فضای دائما در حال تغییر بازار، به طیف گسترده‌ای از مهارت‌های کلیدی مدیریت کسب و کار نیاز خواهند داشت. به عبارت دیگر لازمه رشد و تعالی سازمان‌ها و شرکت‌ها پرورش مدیران خواهد بود.
در این میان دوره دکتری کسب و کار ضمن ارتقاء مهارت‌های علمی و عملی مدیران میانی و ارشد سازمان‌ها یک گزینه عالی برای بسط دیدگاه کلان، تحول نگرش و تغییر بینش در کسب و کار در آنها به حساب می‌آید و تمرکز اصلی آن انتقال دانش کاربردی و ایجاد مهارت‌های عملی در مدیران است.

دوره آموزشی PhD چیست؟

به دوره دکتری تخصصی (PhD)، مخفف واژه لاتین فلاسفیای دکتر (Philosophiae Doctor)، دوره‌ی دکتری در علوم نیز گفته می‌شود که در ابتدا فقط برای رشته فلسفه به کار می‌رفت. اما امروزه درجه پی اچ دی، عالی‌ترین درجه علمی در نظام آموزشی دنیا در هر شاخه علمی محسوب می‌شود و گرفتن این مدرک بدان معناست که دریافت کننده این درجه علمی در رشته تحصیلی مورد نظر صاحب نظر است.
البته در برخی از کشورهای جهان برای رشته‌هایی مانند پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی و داروسازی دوره‌های فوق دکتری نیز ارائه می‌شود که یک دوره تخصصی پس از دکتری به حساب می‌آید و هر یک از این درجات همچون دوره تخصص در پزشکی (MD)، دوره تخصصی در داروسازی (Pharm.D) و دوره تخصصی در دندانپزشکی (DT) اسامی مختص به خود را در رشته‌های تحصیلی مربوطه دارند. با این حال صرفا دریافت مدرک PhD نشان دهنده علم کافی و تسلط فرد بر آن شاخه تخصصی خواهد بود.
دوره دکتری تخصصی بسته به نوع رشته تحصیلی می‌تواند بین 2 تا 6 سال به طول بیانجامد و فرد دانشجو معمولاً ملزم است تا به طور همزمان به تحصیل، تدریس و تحقیق بپردازد و در نهایت پس از آماده کردن پایان نامه و دفاع از آن در برابر گروهی از داوران و کارشناسان برجسته آن رشته فارغ التحصیل شود.
این مقطع تحصیلی برای طیف گسترده‌ای از شاخه‌های علوم از جمله علوم پایه، انسانی و هنر ارائه می‌شود.

دکتری مستقیم یا دایرکت چیست؟

بسیاری از متقاضیان حضور در دوره‌های تحصیلی در مقاطع بالاتر در وحله اول به قبولی در رشته‌های کارشناسی ارشد می‌اندیشند و این در حالی است که برخی از دانشگاه‌ها امکان پذیرش مستقیم در دوره دکتری از دوره کارشناسی را در برخی از رشته‌ها برای علاقمندان به تحصیل مهیا کرده‌اند که به آن دایرکت PhD نیز گفته می‌شود.
در برخی کشورهای دنیا همچون ایالات متحده آمریکا داشتن مدرک کارشناسی ارشد برای پذیرش و ورود به بسیاری از دوره‌های دکتری لازم و ضروری نیست و پذیرش در این دوره تحصیلی به طور مستقیم و از مقطع کارشناسی امکان پذیر است.
با این حال در کشور توسعه یافته‌ای همچون کانادا نیز با وجود رواج یافتن تدریجی دکتری مستقیم، کسب مدرک کارشناسی ارشد و دکتری هنوز هم رایج است. 

تفاوت PhD با DBA چیست؟

حال که تعریف مختصری از دوره‌های PhD و DBA ارائه کردیم زمان آن رسیده است که بگوییم تفاوت PhD با DBA چیست. دوره دکتری حرفه ای کسب و کار و دوره دکتری تخصصی چند تفاوت عمده با یکدیگر دارند که از جمله آنها می‌توان به اهداف، نوع مدرک، مخاطبان و رویکرد آموزشی اشاره کرد. در ادامه به بیان هر یک از این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت:

تفاوت رویکرد آموزشی دوره‌های DBA و PhD در چیست؟

هر دو دوره DBA و PhD تحقیق محور هستند و زمان زیادی از هر دو دوره یاد شده به انجام تحقیقات علمی اختصاص می‌یابد. اما نکته قابل تأمل این است که تحقیقات انجام گرفته در دوره دکتری تخصصی اغلب بر موضوعات تئوریک تمرکز دارند و تحقیقات دانشجویان در دوره دکتری حرفه ای کسب و کار اغلب پیرامون موضوعات کاربردی است.

تفاوت شرکت کنندگان در دوره‌های آموزشی DBA و PhD در چیست؟

شرکت کنندگان در دوره‌های DBA معمولاً مدیرانی با سابقه کاری بالا هستند که ضمن حفظ سمت شغلی، به دنبال یادگیری و توسعه مهارت‌های حرفه‌ای خود هستند. در طرف دیگر شرکت کنندگان در دوره‌های PhD مدیریت، فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد رشته‌های مدیریتی هستند که تمایل دارند به منظور تحقیق و پژوهش در سطوح بالاتر علوم مدیریتی بپردازند و در دوره‌های دکتری تخصصی مدیریت شرکت می‌کنند.

تفاوت هدف دوره DBA و PhD در چیست ؟

همچنانکه پیش‌تر نیز گفته شد شرکت کنندگان در دوره‌های DBA مدیرانی هستند که با وجود چندین سال سابقه کاری و تجربه مدیریتی در صنایع مختلف به دنبال ارتقاء مهارت‌های حرفه‌ای خود هستند. از همین رو سر فصل‌های آموزشی این دوره‌ها به نحوی طراحی شده است تا دانشجو بتواند علاوه بر آشنایی ضمنی از محتوای تئوریک این بخش بتواند نحوه بکارگیری آنها در دنیای واقعی و مواقع نیاز را بیاموزد و در نهایت مهارت‌های رهبری سازمانی خود را توسعه دهد.
 اما در طرف مقابل هدف دوره‌های PhD یا دکتری تخصصی مدیریت اغلب یاددهی و انتقال تئوریک مباحث علمی و تحقیق و پژوهش در حوزه‌های مدیریتی است.

مدرک دوره‌های DBA‌ و PhD‌ چه تفاوتی با هم دارند؟

نهادهای آموزشی مرجع در برخی از کشورهای دنیا به دلیل شباهت‌های زیاد دو دوره DBA‌ و دکتری تخصصی مدیریت کسب و کار این دو را معادل یک دیگر ارزیابی می‌کنند و از نظر فنی تفاوتی میان این دو قائل نیستند. از جمله این نهادها می‌توان به وزارت آموزش ایالات متحده و بنگاه ملی علوم آمریکا اشاره کرد.
در ایران و  بسیاری از کشورها، دوره دکتری تخصصی(PhD) مدرک(Degree) محوراست ولی دوره DBA گواهی محور(Certificate) است. در نهایت باید گفت در حالی که دکتری مدیریت بر توسعه دانش کسب و کار تمرکز دارد، دوره DBA بر توسعه عملی کسب و کار و مهارت‌های تخصصی این حوزه معطوف است.

آیا DBA همان PhD است ؟

اگر پیش از این از خود پرسیده‌اید که آیا DBA همان PHD است؟ یا اینکه در خصوص محتوا و تفاوت‌ها و شباهت‌های این دوره‌ها از خود سوال کرده‌اید با خواندن این مطلب دید بهتری در این خصوص به دست آورده‌اید.
در نهایت باید گفت که دوره DBA به طور خاص برای مدیران میانی و رده بالایی طراحی شده است که در نظر دارند پس از سال‌ها تجربه مدیریتی رویکردها و مهارت‌های مدیریتی خود را توسعه دهند و به طور عملی مهارت‌های خود را در محیط کار بیازمایند و از مزایای توانمندی‌های جدید خود بهره‌مند گردند.

سوالات متداول

تفاوت طول دوره DBA و PhD چقدر است؟

دوره تحصیلی PhD می‌تواند تمام وقت یا پاره وقت باشد. مدت زمان معمول برای گذراندن دوره دکتری به طور معمول و به شکل تمام وقت در حدود 3 الی 4 سال است. البته دانشجویانی که از توان علمی و زمان کافی برخوردار باشند این امکان را دارند تا این دوره را در 3 سال نیز به پایان برسانند.
حال آنکه طول دوره‌ی DBA در بسیاری از دانشگاه ها و موسسات آموزشی در حدود 1 سال است.

گدراندن دوره DBA برای چه افرادی ضرورت دارد؟

اغلب شرکت کنندگان در دوره دکتری کسب و کار مدیرانی با تجربه هستند که تمایل دارند مهارت‌ها و آموخته‌های خود را به تدریج از حالت سنتی خارج کرده و با اتکا بر مهارت‌ها و دانش مدیریتی نوین عملکرد خود و سازمان تحت امر خود را بهبود دهند.
این دوره‌ها ابزارهایی را در اختیار مدیران قرار می‌دهند که در هنگام بحران و رویارویی با شرایط نامساعد بتوانند بهترین و مناسب‌ترین راه را انتخاب کرده و بهترین تصمیم را اتخاذ کنند.

شرکت در دوره DBA چه مزایایی دارد؟

شرکت کنندگان در دوره DBA می‌آموزند که چگونه بینش وسیع و درست را از آینده کسب و کار خود و بازاری که باید در آن به رقابت بپردازند به دست آورند. آنها همچنین با بدست آوردن مهارت‌های جدید خواهند توانست درک درستی از زوایای گوناگون و متفاوت کسب و کار خود به دست آورند و تصمیمات مالی شفافی را اتخاذ نمایند.
آنها همچنین خواهند آموخت که چگونه مدیریت علمی و سیستماتیک را جایگزین شیوه‌های بی برنامه و سنتی کنند.

اعتبار مدرک DBA در ایران چیست؟

شما با گذراندن دوره DBA در موسسات معتبر در ایران گواهی نامه معتبر دریافت خواهید کرد . گواهی نامه DBA دانشگاه تهران دو زبانه و با هولوگرام و لوگوی دانشگاه تهران می باشد و نیازی به ترجمه و تایید وزارت علوم ندارد. زیرا قدمت دانشگاه تهران و رتبه جهانی آن(رتبه اول ایران و رتبه حدود 300تا400جهانی بر اساس نظام های رتبه بندی معتبر) خود گواه تایید جهانی دانشگاه تهران است.

بازار کار دانش آموختگان DBA به چه شکل است؟

گذراند دوره DBA بسته به زمینه تخصصی و علایق شغلی شرکت کنندگان خواهد توانست فرصت‌های کاری مرتبطی را پیش روی آنها قرار دهد. از جمله این فرصت‌ها می‌توان به سمت مدیرعاملی یک شرکت سهامی، موسسات دولتی یا سازمان‌های غیرانتفاعی اشاره کرد.
همچنین، دانشجویان این دوره علاوه بر سمت‌های مدیریتی در سطوح بالاتر می‌توانند نیم نگاهی نیز به تدریس در زمینه‌های مختلف و پر مخاطبی همچون مدیریت مالی، بازاریابی و کسب و کار را نیز مد نظر قرار دهند.