همه شما یک مدیر هستید اگر....

 این مقاله در شروع سعی کرده است، موضوع بسیار مهم، مدیر و مدیریت را با 2 سوال اساسی و بنیادی شروع کند. مدیریت چیست؟ و مدیر کیست؟ وقتی تعریف جامع و کاملی از شخصیت مدیر و حیطه وظایف مدیر در مقاله آشکار شد. در قدم بعدی به انواع مدیران و گرایش های مدیریت  پرداخته شده است هر مدیر در هر سازمانی اعم از تولیدی وخدماتی وظایفی بر عهده دارد که باید به نحوه احسن از عهده آن وظایف بر بیاید در این مقاله سعی شده است. انواع  رفتار مدیران و حیطه وظایف مدیریت را از منظر کتاب تئوری سازمان مدیریت دکتر سید رضا سید جوادین شرح داده و در هنگام مواجه با مشکلات سازمان شما را راهنمای کند.

مدیریت چیست؟

مدیریت عبارت است از فراگرد به‌کارگیری کارا ، موثر و اثربخش منابع  انسانی و مادی تحت نظامی که پذیرفته ارزش ها بوده است و آن جامعه با عنایت به اصولی چون برنامه‌ریزی، هدایت وکنترل، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات و نظارت بر اساس هدف‌های از پیش تعیین شده است.

مدیر کیست؟

مدیر کسی است که اداره افراد یک مؤسسه تولیدی یا خدماتی را به عهده داشته و با استفاده از منابع انسانی و مادی موجود در سازمان به نحوه احسن آن را اداره کند و برای رسیدن به اهداف و استراتژیک های سازمانی که از طرف هیات مدیره و یا کارفرما تعیین شده در واحد سرپرستی خود فعالیت نماید

مدیریت از منظر روند تاریخی

در این دیدگاه بر اساس روند تاریخی، شماری از رویدادهای مدیریت بیان می گردد

تمدن کهن یا قدیم

گرد هم امدن انسان ها از نخستین روزی که پدیدار شد به طور کامل رو به کمال بوده و همچمان نیز می باشد ، اولین اجتماعی که در بین بشر پدید آمده اجتماع خانوادگی بوده که بر اثر ازدواج پیدا شده است. وبا شکل گیری خانواده مفهوم ریاست فرد مدبر در خانواده، ریئس، خویشاوندان، رییس قبیله، ریئس ملت و... دیگر مظاهر اجتماعی پدیدار می شود

قرون وسطا یا دوران فطرت

در این دوره بشر در قالب نظام ارباب رعیتی وفئودالیسم تا حدودی به اشاعه افکار اداری کمک نموده است. در این دوره مدیریت را این گونه تعریف می نمودند:

توازن و بازرسی برای کنترل

رعایت شایستگی در انتخاب وانتصاب افراد شاغل و...

دوران آگاهی اداری

اولین نویسندگان علمی مدیریت آثار خود را درباره صنعت و سازمان­های صنعتی نوشته اند آدام اسمیت درباره وظیفه مدیران در جهت تأمین مشتریان سخن گفتند و هر چه سیستم ملت­ها کامل­تر گردید اهمیت مسائل اداری و مدیریت بیشتر گردید وبه تشریح اصول مقدماتی و وظایفی از مدیریت پرداختند

قرن نوزدهم وظهور اندیشه های مدیریت

در این قرن سیستم  بود که کارخانه­ ها جای صنایع دستی را به راحتی  تصرف کردند .و موضوع مالکیت و مدیریت از هم جدا شدند و نظریات مدیریت به واسطه اختراعات و ابداعات که به وجو آمد ظهور یافت. اواخر قرن بیستم را باید سر آغاز اشاعه افکار مدیریت علمی به شمار آورد.

قرن بیستم وآغاز جنبش های منظم مدیریت

قرن بیستم شاهد تکامل چشم گیری در علم و فن اداره امور سازمان­ها بوده است. در اوایل قرن، نهضت مدیریت علمی توجه صاحبان صنایع  و مهندسان را به خود جلب کرد و سال های بین دو جنگ جهانی اول و دوم ارتش­های جهانی تجربیات گرانبهایی را در مدیریت از خود به جا گذاشتند.

این  پرسش که مدیریت علم است، هنر است یا حرفه به تعریف ما از هر مقوله بر می­گردد. در این مفهوم مدیریت قابلیت یادگیری از طریق از طریق روش­ های تحقیقی و علمی را دارا می­ باشد. مدیریت ممکن است هنر باشد، چون هنر کاربرد علم و آگاهی نسبت به حقیقت است و به معنی کار نمایان و برجسته می باشد و در واقع هنر مهارت است که در قالب شخصیت فرد عمل کننده به ظهور می­ر­سد. و به معنی دانش چگونگی تحقق نتایج مطلوب و مشخص می باشد . بارورترین هنرها همیشه بر اساس درک علم مربوطه قرار دارد، از این رو این هنرمند نیازمند به علم در حوزه هنر است و هنر مکمل علم شمرده می شود و با آموزش علمی در یک حوزه هنری به بروز خلاقیت­های یک فرد کمک موثر می­شود. از این رو به کار بستن اندوخته­های یک فرد در شرایط گوناگون را هنر مدیریت می­گویند. برخی نیز معتقدند، علاوه بر این که مدیریت علم و هنر است، حرفه نیز می­توان باشد. حرفه در لغت به معنی کسب وکار است. از دیدگاه صاحبنظران مدیریتی حرفه بر مبنای افزایش کسب دانش در کارکنان قابل سنجش است. هر چه دانش افراد افزوده شود به حرفه ای آنها منجر خواهد شد

مدیریت موفق و موثر، مدیریتی است که به کسب  هدف­های سازمان یا چیزی بیش از آن می انجامد. مدیریتی که بتواند حداقل نتیجه قابل قبول را با استفاده از ابزارهایی نظیر توبیخ، کسر حقوق و... فراهم سازد، مدیر موفق نامیده می شود در حالی مدیر موثر،  مدیری است که در یک تعامل مناسب و انسانی قادر به بکارگیری 80الی90 درصد توانایی های کارکنان در رابطه با کسب اهداف سازمانی باشد.

همچنان که سازمان­ها، مشخصه مشترک دارند، مدیران دارای ویژگی های مشترک هستند، علیرغم این که عنوان­های آنها به طور گسترده ممکن است متنوع باشد از این رو مدیریت را فرایند کسب اهداف و به طور وبه طور کارا وموثر از طریق دیگران تعریف می نمایند. در اوایل قرن بیستم بود که نظریه پردازی به نام پیتر سنگه که برای مدیران پنج وظیفه برنامه ریزی، هماهنگی، سازماندهی، فرماندهی و کنترل ذکر کرد

وعده­ای دیگر وظایف دیگری برای مدیریت در نظر گرفتند مانند کارگزینی، هدایت، بسیج منابع و...

اگر شما نمی­دانید در حال رفتن به کجا هستید، هر راهی را انتخاب خواهید کرد ولی سازمان ها برای نیل به اهداف خاصی ایجاد می شوند. از این رو یک فرد وهیئتی را مسئول می­شناسند که برای سازمان­ها ابزار تجهیزات و توانایی­های لازم را شناسایی و مورد استفاده قرار دهد. از این رو لازم است مدیریت به تعیین اهداف سازمان و برقراری راهبرد ملی برای کسب هدف و ایجاد یک سلسه مراتب جامع از برنامه­های تلفیق و هماهنگ کردن فعالیت­ها بپردازد، برنامه­ها را مشخص و آنها را برنامه­ریزی نماید. جهت اجرای برنامه مدیران نیازمند برنامه ریزی ساختاری هستند. بنابراین مدیران، همچنین مسئول  طراحی سازمان هستند

برخی از صاحبنظران در رشته مدیریت اعتقاد دارند که  هر سازمان اجتماعی اعم از (دولتی، صنعتی، بازرگانی، خدماتی، فرهنگی، آموزشی، مذهبی، نظامی و سیاسی) که به دست افراد اداره می شوند، باید وظایف در سازمان برای حوزه مدیریتی را به عهده دار بگیرند.

این دسته وظایف عام عبارتند از:

برنامه ریزی: پیش بینی و تدوین برنامه ها و اقدامات لازم می باشد در این فزایند تصمیم گیری در ارزیابی راه کار و انتخاب بهترین راه کار، لازم و ضرروی است

سازماندهی: بعد از تعین اهداف و فعالیت­های سازمان، آن سازمان باید توانایی انجام اهداف تعیین شده و دستیابی به آنها را داشته باشد. سازماندهی نیل به اهداف را میسر می­سازد

هدایت: ارتباط و تعامل مناسب در اجرای انسانی سازمان یعنی رهبر و پیرو، مدیران و زیردستان در جهت انجام فعالیت­های برنامه ریزی شده که موجب کسب اهداف تعیین شده و بقا، تعادل و رشد سازمانی می­گردد. مدیران با ایجاد ارتباط موثر زمینه نفوذ خود را در بین کارکنان فراهم می نمایند.

کنترل: سنجش عملکردها بر اساس برنامه ها از جمله وظایف مهم مدیران در هر رده و سطح سازمانی است. مدیران با انجام این وظیفه توان جلوگیری از انحرافات برنامه ها را پیدا کرده و قادر به انجام اقدامات اصلاحی در راستای برنامه­ها خواهند داشت.

انواع سطوح مدیریت

مدیریت عملیاتی

برنامه عملیاتی به  برنامه  تفصیلی و کوتاه‌مدتی گفته می شود که به موجب کمتر مراجعه کردن زیردستان به مدیران جهت کسب تکلیف است و همین طور کم کردن مراجعه مدیران به زیردستان برای نظارت بر عملکرد آنان نیز می‌باشد.

مدیریت میانی

مدیران میانی به‌طور مستقیم به مدیران رده بالا گزارش می‌دهند. کارشان مدیریت بر سرپرستان است و نقش حلقه واسط را میان مدیریت عالی و مدیران عملیاتی به عهده دارند.

مدیریت استراتژیک

استراتژی‌ها و خط مشی‌های سازمانی توسط رئیس سازمان، مدیر کل و معاونین تدوین می‌گردند

انواع گرایش های مدیریتی

مدیریت دولتی
مدیریت صنعتی
مدیریت بازرگانی
مدیریت بازاریابی
مدیریت شهری
مدیریت رسانه
مدیریت استراتژیک
مدیریت تکنولوژی
مدیریت تحول
مدیریت کارآفرینی
مدیریت منابع انسانی
مدیریت ریسک
مدیریت کشاورزی
مدیریت آموزشی
مدیریت مالی
مدیریت پروژه
مدیریت برنامه
مدیریت بحران
مدیریت هتلداری
مدیریت گمرک
مدیریت کیفیت
مدیریت ورزشی
مدیریت فناوری واطلاعات
تفاوت شغل مدیریت با تمام شغل­های دنیا

نتیجه گیری

وقتی شما مدیر می­ شوید در وحله اول با تمام افراد زیر نظر خود در سازمان ارتباط برقرار می کنید. با انواع قومیت­ها ، فرهنگ­ها، آداب و رسوم، مذهب، سلیقه و هزاران موردی که در انسان­ها باعث ایجاد شخصیت متفاوت نسبت به فرد دیگر می شود، در سازمان وجود دارد و شما به عنوان مدیر باید با آنها آشنا شوید تا بتوانید ارتباط موثری با منابع انسانی خود برقرار کنید، تا بتوانید اهداف سازمان را به همراه مجموعه افراد به تحقق برسانید. شما به عنوان مدیر در هنگام  قهر کارمند، غیبت از محل کار، دروغ ، شانه خالی کردن، طفره رفتن و هزاران تعارض های که در سازمان ممکن است رخ دهد و حتی زمانی که کارمندان پر انرژی اند، با انگیزه کار می­کنند و کارمند منظم و وقت شناسی هستند در هر زمانی چه نوع رفتاری از خود بروز دهید. انتخاب نوع رفتار در آن حین بسیار به شخصیت مدیر بستگی دارد که چه نوع عکس العملی نشان دهید. پس هنر چگونه  استفاده از این علم بسیار بستگی به شما به عنوان دانش پذیر این رشته و شرایط و آموزش شما از علم مدیریت دارد. شما به عنوان یک مدیر وظیفه دارید که علم مدیریت را بیاموزید و از آن در جهت تحقق اهداف سازمان به کار ببرید. وقتی به  ماهیت درونی آموزش علم مدیریت قدم می­گذارید، متوجه هنر عظیم این حرفه می­شوید. و این هنر به آسانی به دست نمی آید مگر با آموزش های فراوان و استفاده از تخصص اساتید مجرب و مدیران با تجربه سازمان های بزرگ و کوچک ایران.