آموزش مدیریت داده
تحقیقاتی که توسط شرکت مکنزی و بسیاری از موسسات معتبر در دنیا انجام شده است نشان دهنده این است که بسیاری از شرکت ها زمانی توانسته اند موفق شود که مدیریت داده ها را جزء عامل مهمی برای سازمان تلقی کرده اند و هدایت سازمان را با استناد به آن پیش برده اند. بنابراین مدیریت داده ها یک عامل اصلی در موفقیت استراتژی یک سازمان به حساب می آید نحوه مدیریت داده، تدوین مدیریت داده و ارتباط استراتژی مدیریت داده با استراتژی کلی کسب و کار است. به همین دلیل اگر شرکتی چشم انداز مشترکی از خود به کارکنان معرفی نکند کارکنان سازمان هرگز نمی توانند یک تعامل همه جانبه و شفاف در سازمان دست پیدا کنند. بنابراین این امر ضروری می باشد که استراتژی مدیریت داده با سایر استراتژی های سازمان همسو و همراه باشد. همچنین در ادامه چارچوب های که در مدیریت داده وجود دارد جزء مباحث این مقاله می باشد که در ادامه به هر کدام از آن ها به صورت جدا پرداخته می شود
مدیریت داده چیست
مدیریت داده عبارت است از: روشی است که به وسیله مدیریت داده راه کار و دستورالعمل موفقی از داده های اولیه و خام که در شرکت وجود دارد به دست می آید تا وسیله ای باشید برای برطرف کردن نیاز مدیران و همچنین پاسخی درست و مناسبی باشد برای سوال مدیران شرکت در راستای استراتژی کسب وکار. 
به عبارتی دیگر، مدیریت داده شامل مجموعه ای از: مدیریت سوابق، ذخیره سازی، مدیریت بانک اطلاعات، حفظ امنیت، معماری داده و اشتراک گذاری است. هر شرکتی که موفق شود یک نظام مدیریتی از داده را به طور کامل و جامع در سازمان پیاده و مستقر کند. توانسته است اطلاعات کامل با یک دید جدید و مهمی را با پردازش داده های موجود در سازمان  به دست آورد
اهمیت مدیریت داده‌
سازمان های اندکی هستند که هوشمندانه و جدی و هدفمند عمل نموده اند به ارزش داده در سازمان پی برده اند که می تواند یک دارایی حیاتی باشد. داده های درست می تواند به سازمان اطلاعات لازم در مورد محصولات، خدمات، مشتریان و رقبا را ارایه نماید. مدیریت داده ها درسازمان باعث ایجاد نوآوری می شود و یا نوآوری را با استفاده از اطلاعاتی به روز و سازمان دهی شده تقویت می کند و به آنها در جهت تحقق اهداف استراتژی سازمان کمک می کند. زمانی به درستی می توان از مدیریت داده استفاده کرد که به درستی یک مدیر و رهبر داشته باشد. مدیریت داده پیاده سازی، برنامه ها، سیاست ها و اجرا شیوه های هستند که باعث کنترل، عرضه و توسعه ارزش داده در طول چرخه حیات داده می شود
به طور خلاصه می توان اهمیت مدیریت داده را به صورت زیر مطرح کرد
به استفاده از مدیریت داده  می توان از  کیفیت داده ها، اطمینان حاصل کرد
با استفاده از مدیریت داده می توان از دست یابی به اطلاعات غلط و نا مناسب پیش گیری کرد
با استفاده از مدیریت داده یک محیط مطمین و حریم خصوصی برای داده ذینفعان ایجاد می گردد
با استفاده از مدیریت داده ذخیره سازی، ضبط و حافظت از دارایی های داده ایجاد می گردد
با استفاده از مدیریت داده  اطمینان از به کار گیری موثر داده در سازمان ها با هدف افزودن ارزش به سازمان ایجاد می گردد
اهمیت داده در استراتژی کسب وکار
داده یکی از مهمترین الزامات هر سازمان و کسب وکاری به حساب می آید. داده ها بنای اصلی هر شرکت و به بیانی دیگر، عنوان قلب مدل کسب وکار را به خود اختصاص داده است که با مدیریت درست و صحیح آن می توان با طراحی یک استراتژی مناسب با داده های سازمان به یک مزیت رقابتی منحصر به فرد در محیط کسب وکار دست یافت. اگر از ظرفیت داده ها به درستی استفاده نشود نمی توان یک استراتژی مشخص و کاملی برای سازمان در نظر گرفت. در حال حاضر در دنیای که اطلاعات و داده حرف اصلی را در سازمان های هوشمند و پیشرو می زند این است که بدون داده امکان تصمیم اشتباه در سازمان بسیار بیشتر می شود. یعنی استراتژی کسب و کار در سازمان باید با استراتژی داده ها در سازمان هم گام و همسو باشد
برای این که بتوان از استراتژی داده استفاده کرد الزامی اولیه آن این است که قابلیت پیاده سازی و عملیاتی کردن را دارا باشد و حتما مشخص شود که بین استراتژی داده با استراتژی کسب وکار و استراتژی فناوری اطلاعات چه ارتباط معناداری وجود دارد و این ارتباط در چیست
پیش فرض اولیه برای تولید ارزش از داده ها برای ایجاد یک سرمایه در سازمان ایجاد زیر ساخت های لازم جهت مدیریت درست داده ها است. برای ایجاد یک استراتژی منظم و منسجم برای محقق شدن اهداف سازمان در سایه استراتژی نیاز است تکلیف سازمان با داده های خود مشخص شود. هدف اصلی از داده ایجاد یک بانک اطلاعاتی برای رسیدن به مزیت رقابتی در کسب وکار است. وظیفه استراتژی داده این است که به یک روش کاملا فهمی برای سازمان در بیاید تا شرکت اطمینان حاصل نماید که با وجود داده های درست استراتژی محقق می گردد. در نتیجه بدون تغییر نگرش کلی و اساسی در داده ها و نحوه مدیریت کردن آن، سازمان نمی تواند به سمت یک سازمان داده محور در حرکت باشد و سازمانی که از این مزیت به دور باشد. رقبا با در دست داشتن داده های به روز ، به موقع و مدیریت درست خود، مشتری و محیط بازار را ازآن خود خواهند کرد. بنابراین استفاده از داده می تواند یک شریان حیاتی برای تولید ارزش و ربودن گوی سبقت از رقبا در بازار به حساب آید
تدوین برنامه مدیریت داده
 تدوین مدیریت داده برای هر شرکتی متفاوت از سایر شرکت ها و سازمان ها خواهد بود. زیرا برنامه مدیریت داده با در نظر گرفتن اهداف هر شرکت تدوین می شود و جزیئات برنامه هر شرکت به نوع عملکرد و فعالیت شرکت وابسته است. برای هر شرکتی لازم است برای دسترسی به داده، تحلیل های پیش بینی کننده و داشبوردهای مبتنی بر نقش های سازمانی یک فهرستی تهیه شود. این فهرست باعث خواهد شد که در زمینه مدیریت داده ها دسترسی آسانی به اطلاعات مهم جهت تصمیم گیری وجود داشته باشد که این امر در نهایت منجر به بهروری در سازمان خواهد شد
در مراحل اولیه نرم افزارهای وجود دارند از قبیل: سیستم ارتباط با مشتریان، سیستم حسابداری، سیستم منابع انسانی، پایگاه داده های تعمیرات و نگهداری که در این سیستم ها، اطلاعات و داده های ارزشمندی وجود دارد که با مدیریت این داده ها می توان تصمیمات آگاهانه گرفت به عنوان مثال گاهی در تصمیات آگاهانه منجر به کاهش مدت زمان برای تعمیرات اساسی شود و این کاهش زمان برای تعمیرات ممکن است باعث سود آوری و درآمد زایی شرکت نیز شود.
اما نباید از این موضوع غافل شد که اجرای مدیریت داده بسیار سخت و وقت گیر است و برای این کار نیاز به فرد توانمند و متخصص دارد که داده ها را ردیابی و تحلیل کند و گاها مدیریت داده ها را اصلاح کند. و همین طور باید از دادهای شرکت حفاظت به عمل آید. این حفاظت شامل: کنترل های امنیتی برای پایگاه داده، بنچ مارک، رمزگذاری داده ها در انتقال و ذخیره و ... است
چارچوب ها و مدل های مدیریت داده 
مدیریت داده شامل کلیه عواملی که به یکدیگر وابسته هستند و در عین حال دارای مسئولیت ها، اهداف و فعالیت های مختص به خود نیز می باشند. مسئول داده ها باید یک فرد متخصص در شرکت باشد که می بایست پاسخگوی چالش های که در داده وجود دارد، باشد و همچنین پاسخ گوی نیازهای استراتژیک، ریسک ها و نیازهای انطباقی، ایجاد توازون و.... .
 در مدیریت داده عملکرد هر بخشی به بخش دیگر ارتباط و وابستگی دارد. داشتن یک چارچوب مشخص در مدیریت داده باعث ارتباط بهتر و منظم تر در بین اجزا می شود. بنابراین اگر هر سازمانی که قصد دارد داده های خام سازمان را مدیریت و آن را تبدیل به ارزشی جهت استخراج داده کند. افراد که مسئول سازمان هستند باید با یکدیگر تعامل و همکاری داشته باشند در این صورت مراحل مدیریت داده به خوبی محقق می شود.
چارچوب ها در سطح ها و دیدگاه های، متفاوت مفهمومی ارایه می گردند. به کمک این دیدگاه های ارائه شده توسط هر یک، می توان مسائل مرتبط با مدیریت داده را از نظایری مانند ایجاد نقشه راه، سازماندهی تیم های کاری، شفاف سازی و همسویی عملیات بررسی کرد 
تا بدین لحظه چارچوب ها و مدل های مختلفی برای مدیریت داده ارایه شده است که به چند نمونه آن اشاره می شود
چارچوب DMBOK 
چارچوب  DAMA DMBOK: این اصطلاح برگرفته از(Data Management Body of Knowledge ) می باشد که نسخه اولیه آن در سال 2007 و نسخه دوم آن2017 عرضه شده است
DMBOK شامل عوامل مختلفی مانند: فرهنگ سازمانی، سطح بلوغ، حوزه کسب وکار، استراتژی و چالش های کسب وکار که در آنها درگیر است به کار برده می شود
چارچوب DMBOK از اجزای شامل موارد زیر است 
چرخ DAMA 
نمودارهای زمینه 
 شش ضلعی
در مورد حوزه های دانش مدیریت داده تعریف شده توسط DAMA را شرح می دهد
DMBOK   با وارد شدن به حوزه هر دانشی به صورت کاملا جزیی، تصویر و چارچوب کاملی از یک محدود کلی از مدیریت داده را به نمایش می گذارد. در DMBOK  از اشکال خاصی برای نشان دادن، توضیح و تشریح بصری در هر حوزه استفاده کرد. برای آشنا شدن عملکرد و وظایف هر حوزه به راحتی می توان تصاویر و نمودارهای توجه و تفکر نمود
دیاگرام زمینه حوزه دانش، چرخDAMA و شش ضلعی عوامل محیطی جز سه تصویر بصری چارچوب مدیریت داده درDMBOK هستند.
خلاصه 
بسیاری از سازمان ها در تلاش هستند که در فضای رقابتی بتوانند تصمیم درستی بگیرند و از غرایز و احساسات به دور باشند، این سازمان ها بایستی تجزیه و تحلیل و بینش علمی به کار برند. به همین منظور اطلاعاتی که در سازمان ها وجود دارد اندکی از آنها به نتایج مطلوب نائل می شوند. بنابراین سازمانی که تصمیم دارد برای تفکر در حوزه مدیریت داده  از فناوری اطلاعات مانند سخت افزارها، برنامه ها و بانک های اطلاعاتی استفاده نماید که بتواند اطلاعات مناسب، به اندازه و به هنگام را دریافت نماید. سازمانی که این مسیر را در پیش می گیرد در اصطلاح داده محور بودن را جز اولویت خود نیز قرار داده است و داده محور بودن زمانی می تواند موثر واقع شود که تعامل بین مدیران، نیروهای فنی و تخصصی سازمان برقرار گردد و در این مقاله علاوه توجه به مدیریت منسجم داده با اهمیت مدیریت داده در استراتژی و همچنین تدوین مدیریت داده آشنا شدیم و در ادامه به مدل ها و چارچوب های که در مدیریت داده وجود دارد مطالبی ارائه گردید که هدف از آن را این گونه می توان مطرح کرد که توجه به اصول مدیریت داده، ماهیت ذاتی داده و همچنین استفاده از چارچوب و مدل های مدیریت داده می تواند باعث شود مسیر مدیریت داده در سازمان را به درست شناخت و آن مسیر را هموار کرد تا اطلاعات مناسبی عاید سازمان گردد.

                                                                                                                                                                                                      نویسنده: الهام ازنب